De onderliggende aandoening van CHZ is atherosclerose, ook wel bekend als aderverkalking. Daarbij stapelen cholesterol en andere vetten zich op in zogenoemde plaques in de binnenwanden van de bloedvaten, wat de diameter van de bloedvaten aan de binnenkant verkleint en de bloedstroom verhindert.

Risicofactoren zijn:

• roken
• gebrek aan lichaamsbeweging
• stress
• vetrijke voeding
• hoge cholesterolwaarden
• hoge bloeddruk
• overgewicht
• diabetes
• genetische factoren

Veel van deze risicofactoren zijn door een gezonde levensstill beïnvloedbaar. Als u meer over het thema hoge cholesterolwaarden en atherosclerose te weten wilt komen, raden wij onze mediteo-quizzen aan over het thema cholesterol.

In de vroege stadia van CHZ hebben getroffen personen vaak geen symptomen, omdat de doorbloeding van het hart nog voldoende is. Pas bij een vergevorderde vernauwing van de kransslagaders treden klachten op. Afhankelijk van de ernst en aard van de aandoening worden twee hoofdcategorieën van CHZ onderscheiden die tot verschillende symptomen leiden: chronisch en acuut coronair syndroom.

Bij chronisch coronair syndroom treden de symptomen die worden veroorzaakt door een verminderde doorbloeding van de hartspier (angina pectoris) meestal bij fysieke inspanning op en verdwijnen ze weer bij rust. Afhankelijk van het stadium en de progressie van de aandoening treden de volgende symptomen eerst alleen op bij zware lichamelijke inspanningen zoals rennen of traplopen: druk of een beklemmend gevoel in de borst, lichte tot hevige pijn of een branderig gevoel in de borst. Later kunnen deze symptomen echter ook optreden bij normale tot lichte lichamelijke inspanningen. Deze symptomen kunnen in naar andere lichaamsdelen uitstralen, zoals naar de linkerarm, de nek, de hals, de rug en de kin. Bij vrouwen treden vaker atypische symptomen op zoals misselijkheid, ademnood en pijn in de bovenbuik.

Het acuut coronair syndroom daarentegen is een kritische en levensbedreigende situatie waarbij meteen medische hulp vereist is. Typische tekenen zijn hevige pijn op de borst die in tegenstelling tot de chronische vorm langer dan 20 minuten kunnen aanhouden en zeer intens kunnen zijn. Naast pijn op de borst kunnen ook symptomen als angst, overmatig zweten, misselijkheid en braken optreden.

Bovendien kan een hartfalen gepaard gaan met acute coronaire hartziekte, vooral wanneer het hart niet meer effectief kan pompen door een verminderde bloedtoevoer. Als een acuut hartfalen optreedt, kunnen nog andere symptomen zoals ademnood, duizeligheid, verminderd bewustzijn, lage bloeddruk, bleekheid en koud zweet optreden.

CHZ kan tot verschillende bijkomende aandoeningen leiden die de gezondheid en levenskwaliteit van de getroffen personen aanzienlijk kunnen aantasten. Hieronder worden enkele van de meest voorkomende bijkomende aandoeningen beschreven.

Acuut coronair syndroom en hartaanval

Acuut coronair syndroom kan ook door de progressie van chronisch coronair syndroom optreden . Een hartaanval is een van de ernstigste bijkomende aandoeningen van CHZ. Een hartaanval treedt op als een kransslagader plots volledig afgesloten raakt waardoor de hartspier niet meer van voldoende zuurstof wordt voorzien. Dat kan tot hevige pijn op de borst, ademnood en andere levensbedreigende symptomen leiden.

Beroerte

Het verhoogde risico op beroertes bij mensen met CHZ hangt nauw samen met de onderliggende atherosclerose. De ontstane vernauwingen kunnen niet alle de kransslagaders treffen, maar ook de slagaders die de hersenen van bloed voorzien. Dat kan de bloedtoevoer naar de hersenen beïnvloeden en het risico op een beroerte verhogen. Bovendien kunnen de plaques in de slagaders instabiel worden en van de vaatwanden loskomen. Via de bloedstroom kunnen de plaques op andere plaatsen in het lichaam raken en tot een zogenoemde embolie leiden. In de hersenen kan dat een beroerte veroorzaken.

Hartfalen

CHZ kan ertoe leiden dat het hart niet meer voldoende kan pompen door een tekort aan zuurstof in de hartspier. Afhankelijk van het getroffen deel van het hart kunnen verschillende symptomen optreden. DHet bloed hoopt zich ofwel op in de aders van de grote bloedsomloop wat tot waterretentie in de benen, buikholte of de lever kan leiden. Of het bloed hoopt zich op in de bloedvaten die van de longen komen, wat vooral bij lichamelijke inspanning tot ademnood kan leiden.

Hartritmestoornissen

Door CHZ kan de hartslag een ander ritme vertonen. Dat wordt ook wel een hartritmestoornis genoemd en kan door hartkloppingen, een erg hoge hartslag, vermoeidheid of duizeligheid merkbaar worden. De meest voorkomende vorm is boezemfibrilleren waarbij er in het hart bloedproppen kunnen vormen.

De diagnose van CHZ omvat zowel invasieve als niet-invasieve procedures. Tot de niet-invasieve procedures behoren het ecg (elektrocardiogram), inspannings-ecg, echocardiografie (echo van het hart) en een CT-scan van het hart (computertomografie). Invasieve procedures omvatten onder andere hartkatheterisatie waarbij de kransslagaders direct worden weergegeven.

De preventie van CHZ omvat de controle op risicofactoren door een gezonde levensstijl. Daartoe behoren een gebalanceerd voedingspatroon, regelmatige beweging, stoppen met roken en stressmanagement. Een gezonde levensstijl kan het risicop op CHZ aanzienlijk verminderen.

De behandeling van CHZ heeft als doel de symptomen te verlicht en de progressie van de aandoening te vermijden. Welke behandeling een patiënt krijgt, is steeds individueel afgestemd. Tot de behandelingsmogelijkheden behoren:

Aanpassingen van de levensstijl:

• Gezonde voeding (vetarme kost)
• Regelmatige lichaamsbeweging
• Normalisering van het gewicht
• Stoppen met roken
• Stressmanagement

Medicamenteuze basisbehandeling:

• Trombocytenaggregatieremmers zoals aspirine
• Bètablokkers
• ACE-remmers of angiotensine II-receptorblokkers (sartanen)
• Nitraten
• Calciumantagonisten

Invasieve procedures:

• Hartkatheterisatie
• Stentplaatsing
• Bypassoperatie

Uw medicatie mag nooit zonder  overleg met uw behandelend arts worden aangepast! Spreek uw arts erover aan als u het gevoel hebt dat u een medicijn niet verdraagt of niet het gewenste effect ondervindt.

De prognose van CHZ hangt van verschillende factoren af waaronder de ernst van de vernauwing van de bloedvaten en de frequentie van de angina pectoris-aanvallen. Een vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen de levenskwaliteit verbeteren en de levensverwachting verhogen.

Coronaire hartziekte (CHZ) is een ernstige aandoening die door een combinatie van genetische factoren en levensstijl veroorzaakt wordt. Door preventieve maatregelen, een vroegtijdige dianose en een passende behandeling kunnen de gevolgen van CHZ beperkt worden en de levenskwaliteit van getroffen personen verbeterd worden.